Het Archeologisch Museum van Bilbao presenteert samen met ANTespacio “Bandera Falsa” (Valse vlag), een tentoonstelling met nieuw werk van het kunstenaarsduo Iratxe Jaio en Klaas van Gorkum.
Uitgangspunt voor deze tentoonstelling is “Le Drapeau Noir” (Zwarte Vlag), een relatief onbekend schilderij van de Belgische surrealist René Magritte, dat de kunstenaars ontdekten tijdens hun onderzoek naar kunst in relatie tot de Spaanse Burgeroorlog. Het doek is in 1937 gerealiseerd, en zou zijn geïnspireerd op het massa-bombardement door de nazis op Gernika. Het toont een aantal futuristische vliegtuigen die onheilspellend boven de horizon hangen. Als rekwisieten uit een sciencefictionfilm lijken ze de drones en satellieten te voorafschaduwen die vandaag onze planeet omcirkelen, en wijzen ze ons op een fundamenteel aspect van dat historische moment: de manier waarop technologische vooruitgang in de luchtvaart de verhouding van de mensheid tot haar territorium voorgoed zou veranderen.
“Valse Vlag” combineert driedimensionale modellen van de vliegtuigen, geluid en video met een selectie van voorwerpen uit de collectie van het museum, om een diorama te creëren van het Baskische berglandschap.
Maar het resultaat is geen getrouwe weergave van een schouwspel uit de geschiedenis. De interventie van Jaio en van Gorkum in het Archeologisch Museum omarmt de incongruenties en anachronismen van het schilderij van Magritte, die zij beschouwen als een aberratie binnen het historisch canon waarin dat andere schilderij, “Guernica” van Picasso, een centrale rol speelt. Vanuit de marges van dat canon dienen Magrittes vliegmachines als vehikel voor een onorthodoxe reflectie op moderniteit en op de rol die kunst speelt in de collectieve verbeelding van het historisch geheugen.
Met dank aan: Laura Díez García, Ting Fung Cheung, Iñaki van Gorkum Jaio, Josetxo Jaio, Oihane Sánchez Duro, Liben Svaart en Iker Vázquez.
Ondersteund door: Eremuak, Bilbao Aurrera en het Mondriaan Fonds.
