Honderd trouwfoto's bij de Overgave van Breda

Op het stadhuis in Breda, net buiten de trouwzalen, hangt een beroemd schilderij. Het is te zien op de achtergrond van honderden foto’s die er na het voltrekken van de huwelijken worden gemaakt.

De kunstenaars Iratxe Jaio en Klaas van Gorkum hebben een oproep gedaan aan de inwoners van Breda om in hun albums op zoek te gaan naar zulke foto’s, en ze in te sturen voor een grote, gezamenlijke tentoonstelling. Het resultaat van de vele inzendingen is te zien in Nieuwe Veste tijdens de Bredase Maand van de Geschiedenis.

Daar zitten veel bijzondere foto’s tussen, die vanaf het heden helemaal teruggaan naar de zwart-wit beelden uit de jaren zestig. Een grote verscheidenheid aan gezelschappen, trouwjurken en kapsels passeert de revue, met één constante: het schilderij als stille getuige op de achtergrond.

Het doek zelf beeldt ook een plechtig moment uit: de Overgave van Breda, wanneer Justinus van Nassau na het Beleg van Breda de sleutels van de stad overhandigt aan de Spaanse bevelhebber Ambrogio Spinola. Dit schilderij is een kopie gemaakt door kunstenaar Fernando Coll in 1931, naar het origineel van de beroemde schilder Diego Velázquez, dat in Madrid in het museum Prado hangt.

Na afloop van de tentoonstelling zullen de trouwfoto’s worden opgenomen in de collectie van het Stadsarchief Breda en dit kunstproject. Stuur ook uw foto in, met dit schilderij op de achtergrond! Dat kan tot eind oktober, via e-mailadres lanzas@witterook.nl.

Op 4 oktober geven de kunstenaars Jaio en Van Gorkum een lezing in Stedelijk Museum Breda. Ze vertellen over hun project dat ze op uitnodiging van Witte Rook uitvoeren, waarin ze op zoektocht gaan naar de achtergronden van de kopieën van het schilderij van Velázquez. De lezing in het auditorium is toegankelijk met een kaartje voor het museum. Monique Rakhorst, conservator oude kunst van het museum, zal bij de lezing aanwezig zijn om een historisch perspectief op het doek te geven.

1 oktober - 24 november:
- Tentoonstelling in de Nieuwe Veste, Molenstraat 6, 4811 GS Breda.
4 oktober 15:00:
- Lezing door Iratxe Jaio en Klaas van Gorkum in het Stedelijk Museum Breda
11 oktober 19:00:
- Opening in de Nieuwe Veste

Diego Velázquez en de drie kopieën van Breda

Het origineel van Velázquez, vervaardigd in 1635, wordt beschouwd als een sleutelwerk in de canon van de Spaanse beeldende kunst. De politieke betekenis van de voorstelling is duidelijk: het verheerlijkt een Spaanse Glorie die in die tijd eigenlijk al ten einde liep.

Maar hoe zit het met de kopieën van het doek die in Breda te vinden zijn? Want behalve het stadhuis beschikt ook het Stedelijk Museum Breda over een exemplaar geschilderd door Kees Maks dat nog ouder is. Waar deze eerst in het café hing, neemt het schilderij nu een prominente plaats in binnen de tentoonstelling over de relatie van de stad met de Oranje-Nassaus. Een derde kopie hangt in een wachtruimte op het Kasteel van Breda, waar de jonge cadetten die hun opleiding volgen op de Koninklijke Militaire Academie er naar kijken.

De vraag is of de rol van die schilderijen die zij binnen hun verschillende omgevingen spelen, nog wel terug te herleiden is naar de voorstelling die er op staat afgebeeld? Of is de omgeving bepalend voor de betekenis van elk kunstwerk?

Op uitnodiging van kunstplatform Witte Rook doen de kunstenaars Iratxe Jaio en Klaas van Gorkum gedurende het jaar 2024 onderzoek naar de rol van de verschillende kopieën van Las Lanzas. Door middel van video- en fotodocumentatie en geënsceneerde interventies willen ze de samenhang tussen de verschillende kopieën belichten, met in het bijzonder aandacht voor de alledaagse situaties die zich rond of vóór de doeken afspelen. Wat voor gemeenschappelijke patronen vallen daarin te herkennen, en waarin onderscheiden ze zich van elkaar?

Witte Rook

Witte Rook is een platform voor onderzoek, experiment en reflectie op het gebied van professionele beeldende kunst in Breda met aandacht voor maatschappelijke vraagstukken. Het programma is gebaseerd op het bieden van tijd, ruimte en context in de vorm van langlopende projecten waarin de stem van de kunstenaar centraal staat. In 2020 is Witte Rook samen met het Stedelijk Museum Breda gestart met een serie kunstprojecten om de gedeelde geschiedenis van Nederland en Spanje in een hedendaags perspectief te plaatsen. In het kader van deze Spanje projecten is het kunstenaarsduo Iratxe Jaio en Klaas van Gorkum onder de titel Las Lanzas bij Witte Rook een residency project gestart.